Trình tự nghi lễ cưới ngày nay

Sau một khoảng thời gian tìm hiểu, nếu cô dâu và chú rể cảm thấy  phù hợp, muốn tiến đến dài lâu thì cả hai sẽ thông báo cho cha mẹ hai bên để tiến hành các bước trong thủ tục tổ chức cưới hỏi. Thông thường trình tự nghi lễ cưới truyền thống sẽ bao gồm 6 nghi lễ:

1. Lễ dạm ngõ
2. Lễ ăn hỏi
3. Lễ xin dâu
4. Lễ rước dâu
5. Lễ cưới
6. Lễ lại mặt.

Tuy nhiên, thủ tục cưới hỏi ngày nay đang ngày càng được đơn giản hóa  Cô dâu chú rể không cần phải trải qua đầy đủ các lễ tục nữa. Thay vào đó, trình tự nghi lễ cưới ngày nay các cặp đôi khi chỉ cần trải qua 3 bước lễ chính là:

1. Lễ dạm ngõ,
2. Lễ ăn hỏi
3. Lễ cưới.

1. Lễ Dạm Ngõ 

Lễ dạm ngõ  là buổi gặp gỡ đầu tiên giữa hai bên gia đình trong trình tự nghi lễ cưới, nhằm chính thức hóa mối quan hệ của cặp đôi và tạo cơ hội để hai gia đình nhà trai và nhà gái tìm hiểu nhau kỹ càng hơn trước khi trở thành sui gia.

2. Lễ ăn hỏi:

2.1 Lễ ăn hỏi là gì?

Nghi thức lễ cưới này là lời thông báo chính thức về việc hứa gả con trai, con gái giữa hai họ. Khẳng định sự tin tưởng, gắn kết và tạo dựng mối quan hệ thông gia bền chặt. Đồng thời, thể hiện sự trân trọng của nhà trai đối với nhà gái, mong muốn được kết nối thông gia qua việc chuẩn bị, trao tặng các sính lễ được chuẩn bị chu đáo.

2.2 Lễ ăn hỏi cần chuẩn bị gì?

2.2.1 Nhà trai cần chuẩn bị gì cho lễ ăn hỏi?

• Những thứ nhà trai cần chuẩn bị cho lễ ăn hỏi chủ yếu là sính lễ mà nhà gái yêu cầu, mua đủ số lượng và chủng loại. Các sính lễ này sẽ được đặt vào các tráp.
• Ngoài ra, nhà trai cần chuẩn bị một đội bê tráp để trao cho nhà gái. Có thể nhờ người thân, bạn bè, nếu không đủ người có thể chọn phương án thuê dịch vụ bê tráp.
• Đồng thời, đội bê tráp cũng cần chuẩn bị trang phục giống nhau. Trường hợp tiết kiệm nhất có thể yêu cầu đội bê tráp mặc quần tây đen và áo sơ mi trắng.

2.2.2 Nhà gái cần chuẩn bị những gì cho lễ hỏi?

• Để chuẩn bị cho lễ hỏi, nhà gái cần dọn dẹp nhà cửa, trang trí thêm trần hoặc tường các hoa văn, giấy cho ngày lễ thêm đẹp hơn. Việc làm không kém phần quan trọng là lau quét bàn thờ gia tiên, chuẩn bị sẵn nhan đèn.
• Không những thế, bàn ghế đón khách cũng được chuẩn bị trước, bàn nên phủ khăn trải bàn và các lọ hoa nhỏ cho lịch sự. Bên cạnh đó, trà, bánh, kẹo, trái cây cũng nên được chuẩn bị đầy đủ để tiếp đãi nhà trai.
• Nếu lễ hỏi được tổ chức trước ngày cưới thì sau khi làm lễ, nhà gái có thể mời nhà trai ở lại để tham dự buổi tiệc trà hoặc mâm cơm thân mật.

2.3. Trình tự lễ ăn hỏi theo truyền thống của người Việt

• Nhà trai chuẩn bị đầy đủ các chủng loại cũng như số lượng sính lễ mà nhà gái yêu cầu
• Các sính lễ sẽ được đội bê tráp mang sang nhà gái và trao lại cho nhà gái. Lễ nhận tráp sẽ được thực hiện ngay trước cửa bên nhà gái. Sau khi trao xong, gia đình nhà gái sẽ lì xì cho cả đội bê tráp để cảm ơn họ đến tham dự và giúp đỡ mọi người trong buổi ăn hỏi.
• Các tráp sính lễ sẽ được nhà gái đưa vào trong và đặt ở vị trí trang trọng trên bàn được chuẩn bị sẵn.

• Nhà trai sẽ chọn ra một đại diện phát biểu với nội dung gồm thành phần tham dự, lý do muốn đến thăm nhà gái hôm nay, giới thiệu sính lễ mang sang, cùng lời kết xin phép nhà gái nhận lễ và đồng ý cho hai cháu tổ chức lễ cưới. Đồng thời, nhà gái cũng cử ra một đại diện đáp lại lời phát biểu của nhà trai chấp nhận sính lễ, đồng ý để hai đôi trẻ tiến đến hôn nhân.

• Sau lời phát biểu của cả hai bên gia đình và sự đồng ý của nhà gái, nhà trai chính thức xin phép cho cô dâu ra mắt gia đình. Cô dâu bước ra cúi đầu chào gia đình hai bên.
• Cô dâu và chú rể làm lễ ra mắt gia tiên nhà gái bằng cách thắp hương lên bàn thờ gia tiên đã được chuẩn bị sẵn.
• Các sinh lễ  ăn hỏi mà nhà trai mang sang, nhà gái sẽ lấy ra một ít để lại trong tráp để biếu tặng cho nhà trai. Nghi lễ này gọi là lại quả.
• Thông thường, nhà gái sẽ giữ lại nhà trai ở lại để dùng bữa cơm thân mật. Bữa cơm sẽ được tổ chức tại gia, hoặc có thể đặt một nhà hàng, quán ăn gần nhà nào đó, miễn sao thuận tiện cho cả hai là được.

3. Trình tự nghi lễ cưới thứ 3: Lễ xin dâu và rước dâu:

3.1 Lễ xin dâu và rước dâu là gì?

Lễ Xin Dâu và rước dâu  là một nghi thức nhỏ nhưng đầy ý nghĩa của các lễ trong đám cưới Việt Nam. Trong lễ xin dâu và rước dâu, nhà trai sẽ mang theo một tráp lễ vật nhỏ đến nhà gái để thông báo thời gian đón dâu. Nhà gái sẽ nhận lễ vật và đặt lên bàn thờ tổ tiên, xin phép cho con gái mình được về nhà chồng. Sau đó, nhà trai sẽ xin phép nhà gái để đưa cô dâu về nhà chồng.

3.2 Lễ xin dâu và rước dâu cần chuẩn bị gì

3.2.1 Nhà trai cần chuẩn bị gì cho lễ xin dâu và rước dâu

3.2.1.1: Tráp xin dâu

Theo phong tục, nhà trai sẽ chuẩn bị một tráp lễ vật nhỏ màu đỏ, bên trong có trầu cau, rượu và bánh . Trầu cau là biểu tượng của sự gắn kết và chung thủy, rượu là biểu tượng của sự ấm áp và hạnh phúc, bánh là biểu tượng của sự sung túc và đầy đủ. Tùy theo từng địa phương mà có thể có thêm một số lễ vật khác.

Ví dụ: 

• Tráp xin dâu miền Bắc có thể có thêm các lễ vật như chè, hạt sen, bánh cốm, bánh phu thê, bánh đậu xanh, hoa quả…
• Tại miền Trung, tráp xin dâu gồm có cau, lá trầu, tiền mệnh giá giống nhau, rượu, thuốc lá, bánh phu thê, bánh cốm và hoa quả.
• Tráp xin dâu miền Nam, gồm có trầu cau, rượu và thuốc lá, bánh phu thê, hoa quả và bánh kẹo…

3.2.2.2 Tiền trong tráp xin dâu:

Theo tìm hiểu, tiền trong tráp xin dâu thường gồm 9 tờ tiền cùng mệnh giá, được đặt trong một chiếc bao lì xì hoặc một chiếc túi nhỏ màu đỏ. Số 9 là số lẻ, tượng trưng cho sự sung túc, phát tài và phát lộc của gia đình mới. Mệnh giá của tiền có thể dao động từ 100.000 đến 500.000 VNĐ/tờ, tùy thuộc vào khả năng kinh tế và sự thỏa thuận của hai bên gia đình. Tiền trong tráp xin dâu được coi là một phần của tiền trao duyên, là sự tri ân và tôn kính của nhà trai với nhà gái và điều quan trọng hơn cả là sự thành ý và tình cảm của cặp đôi và hai họ hàng.

3.2.2.3 Người bưng tráp xin dâu:

Người được chọn bưng tráp xin dâu thường là người lớn tuổi, có uy tín và tình cảm với cả hai bên gia đình. Họ có thể là bố mẹ chú rể, hoặc là ông bà, cô chú, bác hoặc họ hàng của chú rể.

Người bê tráp xin dâu cần phải ăn mặc lịch sự, nghiêm túc và có thái độ tôn trọng, khiêm nhường khi giao tiếp với nhà gái. Họ cũng cần phải biết rõ các nghi thức và lễ vật trong lễ xin dâu để có thể thực hiện một cách chuẩn xác và suôn sẻ.

3.3 Trình tự lễ xin dâu:

• Nhà trai chuẩn bị lễ vật và  một số quà biếu khác tùy theo phong tục từng địa phương. Lễ vật được đặt trong một chiếc tráp nhỏ màu đỏ hoặc hồng, mang ý nghĩa may mắn và sung túc.
• Nhà trai chọn ngày giờ đẹp, thông báo trước cho nhà gái. Mẹ chú rể cùng một số người thân trong gia đình đến nhà gái, mang theo lễ vật. Nhà gái ra tiếp và đưa nhà trai vào phòng khách.
• Người đại diện nhà trai sẽ có lời phát biểu xin dâu, thể hiện sự tôn trọng và biết ơn của nhà trai. Nhà gái nhận lễ vật và đặt lên bàn thờ gia tiên, thắp hương báo cáo với tổ tiên. Sau đó nhà gái trả lời nhà trai, đồng ý cho cô dâu theo về nhà chồng.
• Sau khi kết thúc phần nghi thức xin dâu tại nhà cô dâu, gia đình cô dâu sẽ tiễn cô dâu đi theo chú rể về nhà chồng.

3.4 Sự khác nhau giữa lễ ăn hỏi và lễ xin dâu:

Hiện nay, khá nhiều gia đình chọn tổ chức lễ ăn hỏi và xin dâu cùng một ngày.  Điều này giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho cả hai gia đình.

3.5. Thủ tục lễ ăn hỏi và xin rước dâu cùng 1 ngày:

Trong trình tự nghi lễ cưới, nếu gộp lễ ăn hỏi và xin dâu trong cùng một ngày, lễ ăn hỏi sẽ diễn ra trước, sau đón đến lễ xin dâu. Bên cạnh đó, thời gian thực hiện nghi thức cần được rút gọn để kịp giờ cho cả hai thủ tục.

Trình tự diễn ra thủ tục lễ ăn hỏi và xin dâu như sau:

• • Lễ ăn hỏi sẽ diễn ra trước nhưng ngắn gọn, nhường thời gian chính để làm lễ xin dâu.

  • Gia đình nhà gái sẽ lại quả cho nhà trai, chia lễ vật trong các mâm tráp để nhà trai mang về. Vì thời gian không nhiều cần thực hiện nhanh chóng.

  • Khi lễ hỏi xong, nhà trai sẽ rời khỏi nhà gái sau đó mới đem cơi trầu trở lại để xin dâu.

  • Cô dâu cũng sẽ xuất hiện hai lần, một lần ở lễ hỏi, một lần ở lễ đón dâu để chào quan khách và thắp hương lên bàn thờ gia tiên.

  • Sau đó, nhà trai đón cô dâu về nhà chồng và thực hiện lễ gia tiên tại nhà trai

  • Việc đãi tiệc cũng sẽ diễn ra bình thường giữa hai bên gia đình, có thể đãi chung, hoặc nhà gái sẽ mời khách trước, nhà trai mời khách sau.

4. Lễ cưới:

Đây là một trong những buổi lễ trọng đại trong trình tự nghi lễ cưới của cô dâu và chú rể. Tại buổi lễ này thì hai bên gia đình mời khách tới dự tiệc ăn uống, chúc mừng. Sau các nghi lễ cưới chính thức, nhà trai sẽ tổ chức đãi tiệc để mời họ hàng và bạn bè đến chung vui. Ngày nay, đãi tiệc thường được nhà trai và nhà gái tổ chức chung ( gọi là lễ thành hôn). Nếu hai bên gia đình tổ chức đám cưới riêng, nhà gái ( lễ vu quy) sẽ đãi tiệc trước khi nhà trai sang đón dâu. Còn nhà trai ( lễ tân hôn) sẽ đãi tiệc sau khi rước dâu về nhà.

Xem thêm: Phân biệt lễ thành hôn, tân hôn, và vu quy

5. Trình tự nghi lễ cưới thứ 5: Lễ lại mặt

Sau đám cưới vài ngày, chú rể sẽ đưa cô dâu về lại nhà mẹ đẻ để thăm hỏi, tặng quà. Nghi thức này mang ý nghĩa như lời nhắc nhở đôi vợ chồng mới cưới về chữ hiếu không chỉ với nhà chồng mà cũng phải quan tâm, chăm sóc tới gia đình nhà vợ. Ngoài ra, nghi lễ cưới lại mặt cũng khiến tâm lý cô dâu thấy thoải mái, dù phải xa gia đình đi làm dâu nhưng vẫn được thường xuyên gặp gỡ cha mẹ và giữ mối quan hệ gắn bó

5.1 Cách thức tiến hành:

Sau đám cưới, khi cô dâu đã về nhà chồng, mẹ chồng sẽ chuẩn bị một mâm lễ nhỏ để cô dâu và chú rể mang về nhà gái, làm lễ chào hỏi bố mẹ cô dâu. Đây được gọi là lễ lại mặt, hay lễ nhị hỷ. Thời gian vợ chồng mới cưới về nhà gái lại mặt là từ 1 đến 4 ngày sau khi thành hôn. Thời gian này phụ thuộc vào khoảng cách địa lý giữa hai nhà cũng như tùy thuộc vào điều kiện, công việc của cô dâu chú rể.

Trước kia lễ cưới lại mặt cầu kỳ, cần có trầu cau, rượu, xôi, thịt gà hoặc thịt lợn để mang về thắp hương trên bàn thờ nhà gái. Tuy nhiên hiện nay các gia đình đã giản tiện bớt, nhiều gia đình chỉ chuẩn bị một gói quà gồm bánh kẹo, rượu, thuốc để đôi vợ chồng trẻ mang về nhà ngoại. Gia đình nào có điều kiện hơn sẽ chuẩn bị một phong bì nhỏ để thắp hương trên bàn thờ. Khi về tới nhà cô dâu, bố mẹ cô dâu sẽ làm cơm để mời con rể. Bữa cơm này thường thân mật và chỉ diễn ra trong phạm vi gia đình thân thiết.

Với tư duy thoáng như hiện nay, các nghi lễ cưới truyền thống vẫn được giữ gìn, nhưng cách thực hiện cũng có nhiều biến đổi. Việc cầu kỳ hay phức tạp cũng có thể linh động, tùy thuộc vào phong cách, nếp sống của từng gia đình.

Để tìm hiểu thêm nhiều khái niệm thú vị khác liên quan đến cưới hỏi, đừng quên truy cập trang https://melisacenter.vn/tin-tuc/ nhé!